C-cyclus veertiende zondag door het jaar

COMMENTAAR BIJ DE LEZINGEN

Jean Bastiaens

De gezellen van Jezus

Kan het leven van een mens zo vol zijn van GOD, dat heel zijn bestaan een dienst wordt aan GOD en zo leidt tot een diep gelukkig leven? Ja, het kan. Ontelbaren hebben het ons laten zien. Grote navolgers van Jezus zoals Franciscus van Assisi hebben dit voorgeleefd, maar ook vele kleine, ongekende navolgers. GOD kan een mens gelukkig maken. Dat is een waarheid die zelden wordt benoemd in onze door techniek geobsedeerde samenleving. GOD kan het leven van een mens 'verzadigen', zoals een moeder dat kan met haar pasgeborene (eerste lezing). Meer nog: zelfs de mens die treurt (eerste lezing) of ongelukkig is, kan door GOD op weg gezet worden naar een leven van vervulling. Wat is het meest essentiële Bijbelse woord voor het menselijk geluk? Dat woord heet sjaloom: vrede. Pas op, deze vrede is een geschenk van Godswege (eerste lezing), het is iets dat ons overkomt, een teken van de overkant. Die vrede zal ons zeggen: wat er ook gebeurt, en hoe groot de moeilijkheden waarvoor we staan ook zijn, toch is alles veilig bij Hem – Hij die onze lasten draagt. Paulus spreekt in dit verband over 'een nieuwe schepping (mogen) zijn' (tweede lezing).

Wie het geluk heeft om GOD te ontmoeten in zijn leven – dat heel gewone leven van mij, kleine mens – die zal erdoor veranderd worden. Elke ontmoeting met GOD is een aanraking. En deze aanraking heeft altijd een genezende uitwerking, en brengt ons tot vrede met onszelf, met onze naaste en met GOD. Wie dat heeft meegemaakt, voelt zich automatisch gedreven om GOD te dienen, om zijn 'dienaar' te worden (eerste lezing). Dat 'dienen' heeft niets te maken met slaafse volgzaamheid. Integendeel: het dienen van GOD kan alleen maar geschieden door een mens die vrij is.

Zulke dienaren heeft ook Jezus nodig. Het is heel frappant dat Jezus vanaf het begin van zijn zending op zoek gaat naar medestanders en medewerkers. Jezus is geen einzelgänger! Hij is op zoek naar een gemeenschap, Hij wil die gemeenschap tot stand brengen. En Hij wil zijn naaste volgelingen laten delen in zijn zending: ook zij krijgen dezelfde opdracht, om mensen op te zoeken, zich met hen in verbinding te stellen en hun het goede nieuws te brengen 'dat Gods Rijk nabij is' (vgl. Lucas 4,43). Dat maakt hen tot gezellen van Jezus, heel nauw met Hem verbonden. Frappant is ook dat die volgelingen niet alleen op zendingsreis moeten gaan, maar twee aan twee. In het boek de Handelingen van de Apostelen – het tweede deel van zijn dubbelwerk – zal Lucas laten zien hoe dit in zijn werk kan gaan, vooral aan de hand van het zendingswerk van Paulus. Jezus zegt ook iets over de werkwijze, de missionaire strategie. De twee moeten zich tooien met 'weerloosheid': zonder geld, zonder proviand, zonder schoeisel. Let op het verschil met een dienaar van de keizer die 'goed nieuws' vanwege de keizer komt melden: zo'n heraut zit op een hoog paard, is gewapend en is voorzien van de nodige middelen. De herauten van Jezus zijn niet naïef – daarvoor wil Jezus ze juist behoeden, want ze worden gezonden 'als lammeren onder de wolven'. Maar ze zijn wel 'weerloos'. Heel hun houding drukt ontvankelijkheid en geweldloosheid uit. Meer nog: zij stellen zich zelfs afhankelijk op van degenen die ze bezoeken. En met hun groet drukken ze het meest wezenlijke uit waarvoor ze op weg zijn gegaan: 'Vrede zij jullie', en ook: 'Het Rijk Gods is u nabij.'

Jezus trekt rond, altijd onderweg, en Hij leert zijn volgelingen hetzelfde te doen. Er zit iets rusteloos in, zeker. Zoiets kun je alleen maar volhouden, wanneer van binnen, in je hart, de vrede heerst die je ook anderen toezegt. 'De oogst is groot', zegt Jezus. Want GOD is altijd al dichter bij de mens – elke mens – dan wij denken. Ook vandaag is de oogst groot, en ook vandaag zijn er weinig arbeiders. Wat te doen?

Kunnen we vandaag iets leren van de missionaire strategie die Jezus hanteert? Wanneer we kijken naar Jezus en zijn gezellen, dan valt het op hoe mobiel ze zijn. Ze hebben geen vaste stek, en wanneer ze ergens voor een tijdje blijven, is dat met de bedoeling op een gegeven moment weer verder te trekken. De gezellen kunnen omgaan met weerstand en mislukking. Ze zijn erop voorbereid, Jezus heeft het hun voorzegd. En ze verheugen zich vooral over de kleine dingen die wel lukken en over het feit dat ze leven in de kracht van het Rijk Gods. Plaats daar eens de veelkleurige pastorale praktijk van de Vlaamse Kerk naast en probeer in eerlijkheid de vragen die dan opkomen te beantwoorden. Zijn we mobiel, zijn we mobiel genoeg? Hechten we te veel aan onze verankering ter plaatse? Leven we onthecht, vrij van de drang naar succes? Doen we alles 'twee aan twee'?

Printvriendelijke versie van de lezingen en het commentaar