Hoe is de kerststal ontstaan? Wat was de bedoeling van de Heilige Franciscus? Hij zei: “Ik zou graag het Kindje, geboren in Bethlehem, uitbeelden en op enigerlei wijze met de ogen van het lichaam de ongemakken kunnen waarnemen waarmee men af te rekenen had door het gemis van alles wat een pasgeborene nodig heeft, hoe hij in een kribbe werd gelegd en hoe hij op het hooi lag tussen os en ezel “ (Tommaso da Celano, Vita prima, XXX, 84: FF 468).
Franciscus beoogde geen mooi kustwerk, maar wilde verbazing wekken, bij middel van de kerststal, voor de uiterste nederigheid van de Heer, voor de ongemakken die Hij te lijden had, uit liefde voor ons, in de arme grot van Bethlehem.
Inderdaad, de biograaf van de Heilige uit Assisi vermeldt: “In dat ontroerende tafereel straalt de evangelische eenvoud, wordt de armoede geprezen, wordt de nederigheid aangemoedigd. Greccio werd als het ware een nieuw Bethlehem” (ibid, 85: FF 469).
Ik heb een woord aangestreept: verbazing. Dat is belangrijk.
Als wij christenen de kerststal bekijken als een mooi ding, als een historisch ding, ook godsdienstig, en bidden, dan is dat niet voldoende. Ten aanzien van het mysterie van de menswording van het Woord, ten aanzien van de geboorte van Jezus, is de godsdienstige houding van de verbazing noodzakelijk. Als ik met het oog op de mysteries niet kom tot deze verbazing, is mijn geloof gewoonweg oppervlakkig. Een “informatica”-geloof. Vergeet dit niet.