Interview Erik Desmet voor Otheo.be en Kerk en Leven
Monseigneur, wat zijn uw algemene indrukken van het pausbezoek?
'Mij blijft vooral het grote enthousiasme bij. Gelovigen vertellen hoe mooi het was. Ja, er zijn discussies over wat de paus gezegd heeft en over de aankondiging van de zaligverklaring van koning Boudewijn Maar dat is een teken van de situatie van onze Kerk vandaag. We worden kleiner, nederiger, maar met gelovigen met een diepe overtuiging. Ik was niet verrast dat het stadion zo vlug vol zat, Vanuit mijn ervaring van bezoeken in parochies en gemeenschappen weet ik dat mensen hun geloof willen tonen. Het is goed om met velen samen te komen en te vieren. Maar onze Kerk is maar één van de overtuigingen in de samenleving. Het pausbezoek illustreert dat. De Kerk moet zich niet dominant opstellen. De rode draad van dit bezoek was: we worden een missionaire Kerk.’
Wat onthoudt u persoonlijk, want u zat toch op de eerste rij…?
'Ik mocht dit bezoek meemaken in de nabijheid van de paus en maakte deel uit van het pauselijk gevolg. Ik vertegenwoordigde de band met de Kerk in België. Er waren momenten dat ik met hem in dialoog kon gaan en een en ander kon delen over onze situatie, over onze Kerk en ons land, het goede en sterke. Tijdens het bezoek in Sint-Gillis konden we het hebben over het belang van de vele organisaties die vaak christelijke wortels hebben. We hadden het ook over spiritualiteit, mijn engagement voor Charles de Foucauld. Hij kent dat goed, door de inzet van kleine broeders en zusters voor mensen die rondtrekken, transpersonen, homoseksuelen… Tijdens deze reis hadden we zeer diverse ontmoetingen met christenen, maar ook met de burgerlijke overheid in Laken en de beide universiteiten.’
De paus ontmoette lang slachtoffers van seksueel misbruik. Deed hij wat de Belgische bisschoppen niet konden doen?
‘De ontmoeting werd lang voorbereid door de Belgische bisschoppen en de contactpunten. Ik zie er een stimulans in om verder te werken in overleg met de slachtoffers. De ontmoeting was zo een symbolische stap om verder te gaan. Er komt regelmatig overleg over beleid terzake. Voor mij past dit in continuïteit. We moeten beter doen, rekening houden met de aanbevelingen van de parlementaire commissie en met een enquête die de KU Leuven momenteel uitvoert in samenwerking met slachtoffers. De paus en de bisschoppen gaan in dezelfde richting. We nemen onze verantwoordelijkheid.’
In Koekelberg sprak Yaninka van Kamino over de verscheidenheid in opvattingen en spiritualiteit onder jongeren. Dat was ook te zien in het stadion. Is dat ook een uitdaging voor de Kerk in ons land?
‘Verscheidenheid is een verrijking voor de Kerk. Het is een oproep om meer synodaliteit te beleven en meer naar elkaar te luisteren. We hebben nog te veel vooroordelen over elkaar. De Hope Happening met jongeren op de Heizel was een uitdaging om jongeren met een grote diversiteit samen te brengen. En het was mogelijk!’
Andere zaak was het persbericht dat UCLouvain zaterdag om 18 uur verstuurde met daarin kritiek op de uitspraken van de paus…
'Velen waren verontwaardigd, ook ik, over de wijze van handelen. Het persbericht werd verzonden terwijl de paus nog niet vertrokken was uit Louvain-la-Neuve. Ik begrijp goed dat de paus geïrriteerd daarover was. Iets anders is de inhoud. Wat ik hoop en wens, is dat de dialoog die daar werd aangegaan wordt voortgezet, allereerst in de schoot van de universiteit zelf. Het gaat om vraagstukken die vandaag ook door theologen van onze universiteiten worden behandeld. De dialoog stopt niet, zelfs niet wanneer sommigen in de loopgraven duiken.’
Er zijn er die zeggen dat er geen katholieke universiteit meer is.
’We moeten genuanceerd kijken. In de Aula Magna werd de paus toegejuicht, wat niet betekent dat iedereen het met hem eens was. Een katholieke universiteit wil niet zeggen dat er een uniformiteit is van denken. Trek dus niet te snel conclusies. Met de Franstalige bisschoppen willen wij de relaties niet verbreken en samenwerken. Elke crisis is een kans om te groeien.’
Was u niet verbaasd over wat er in Louvain-la-Neuve gezegd werd?
’Laten we zeggen dat er over veel werd gesproken, maar dat vooral het deel over de plaats van vrouw in de Kerk opviel. Het antwoord van de paus was vrij klassiek. Dat was niet verrassend, want hij had al eerder op deze manier gesproken. Over deze vraagstukken denken ook theologen na. De paus neemt initiatief, geeft vrouwen belangrijke verantwoordelijkheden in het Vaticaan.’
