Goede mensen, beste medewerkers van het dekenaat Kortrijk,
Staat u me toe in dit eerste woord (na het hoofdgerecht breng ik wat gegevens vanuit ons dekenaat), wat nieuws te brengen vanuit de klassieke Nieuwjaarsvergadering van de dekens van verleden week woensdag. We werden ontvangen door de Bisschop en zijn vicarissen. Ze serveerden een stevig menu: eerst een werkvergadering waarin toelichting werd gegeven over enkele belangrijke actiepunten, gevolgd door een lekkere maaltijd. Op straffe van ‘tussen de soep en de patatten’ te spreken, wil ik nu toch proberen te schetsen waar het in Brugge over gegaan is. Er zijn vijf zaken.
De bisschop had het vrij lang over zijn pastorale brief ‘Kerk zijn vandaag en de toekomst van de parochies’. Het gaat niet om een opschudden van de kerkelijke structuren of het doorvoeren van alweer een paar hervormingen. De vraag is dieper en breder: wat is de plaats van religie (niet alleen het christelijk geloof) in de cultuur vandaag? Hoe kunnen we in dialoog gaan met de seculiere cultuur? Hij wil zijn brief binnen dat perspectief plaatsen: het gaat niet alleen om een tekort aan priesters. Het gaat niet alleen om de leefbaarheid van de parochies en de federaties. Er is een groeiend tekort aan gelovigen. Hij onderstreepte in dit verband dat het verdampen van het religieuze leven een duidelijker symptoom is van waar we aan toe zijn. De bisschop wenst dat we echt gaan beseffen dat er een crisis is. We weten niet hoe de kerkelijke aanwezigheid in Vlaanderen eruit zal zien over pakweg 50 jaar. Maar we kunnen nu wel met elkaar delen wat christen zijn voor ons betekent. Hij vraagt van ons dat we zijn brief grondig gaan lezen en bespreken. Dat we de vragen die opkomen ernstig nemen. We kunnen de brief niet reduceren tot een aantal items, zo stelde hij. Hij hoopt verder dat zijn tekst niet overkomt als alweer een ‘tekst van boven’, als een poging om een en ander toch maar op te lappen. Hij wil met ons in dialoog gaan. Hij verlangt dat wij met mekaar daarover in gesprek gaan.
Wil een structuurhervorming iets betekenen, dan moet ze spiritueel onderbouwd worden. Ze moet vertrekken vanuit de vraag wat het betekent christen te zijn vandaag. Wie is Jezus Christus in het leven van een christen? Wat is het verschil tussen christen zijn of dat niet zijn? Wat is de eigenheid ervan? Hij vraagt ons mekaar te helpen christen te worden ‘want je wordt niet zo geboren’. Hij suggereerde dat de toekomst van de kerk afhangt van de originaliteit waarmee we die vraag kunnen beantwoorden. Concreet noemde hij als eigen waarden van het evangelisch leven: vergeving, geweldloosheid, machtsvrij denken, spreken en beleid voeren. Christen zijn is niet te herleiden tot bidden of vieren. We leven met een concreet dubbelgebod. In dit verband zei de bisschop dat in het komende najaar een publicatie uitkomt in het kader van het grote thema ‘Volwassen worden in geloof’. Binnen dit grote kader hebben we al twee brochures ontvangen (God ontmoeten in Zijn Woord, en Herboren worden uit de sacramenten). Nu komt er een derde over het christelijk leven. Niet over de moraal maar over hoe je vandaag christengelovig kan leven. Het Leerhuis 2012-2013 zal dit thema Bijbels ondersteunen, net zoals in Oriëntaties concreet materiaal hierover aangeleverd wordt. De bisschop meldde verder ook dat er een reeks ‘Scholen voor geloof’ komen (in Brugge en Harelbeke) waarin de grote teksten van het concilie zullen gelezen worden (cf. 2012-2015: 50 jaar later!).
Minister Bourgeois verlangt dat elke kerkfabriek werk maakt van een vijfjarenplan waarin geschetst wordt hoe de plaatselijke parochiekerk gebruikt zal worden. Dat plan wordt dan meegegeven met de gemeenteraad die we met zijn allen zullen verkiezen dit najaar. In dit verband heb ik de voorzitters van de kerkfabrieken uitgenodigd naar deze ontmoeting. Hiermee wil ik mijn groot respect en mijn erkentelijkheid uitdrukken voor uw inzet voor de kerk ter plaatse. De bisschop onderstreepte dat de gesprekken in de kerkfabriek verbonden zullen worden met de gesprekken die de teams en de federale stuurgroepen zullen voeren. Dit is een toevallig gegeven dat in beide beleidsgroepen (kerkfabriek en team) dit hele jaar lang over de toekomst van kerkgebouw en kerkgemeenschap gesproken zal worden. Heel kort ook melden dat het vicariaat voor het tijdelijke ondersteuning zal aanreiken aan de dekenaten wat betreft het beheer van het tijdelijke. Voor de kenners, een beetje zoals de kerkfabrieken een beroep kunnen doen op de adviezen van Bart Vercauteren.
Een vierde punt handelt over het antwoord van de Bisschoppen op de aanbevelingen van de parlementaire commissie inzake seksueel misbruik. U weet dat de Bisschoppen akkoord gaan met een neutrale arbitragecommissie waar slachtoffers zich toe kunnen wenden en een schadevergoeding kunnen bekomen. Nu is er een aanvullend initiatief dat eerlang bekend gemaakt wordt: wie niet naar die arbitragecommissie wenst te gaan, kan zich rechtstreeks wenden tot vertrouwenspersonen, aangeduid in elk diocees, om ook een genoegdoening te verkrijgen. Hier gaat het niet om bemiddeling of arbitrage, maar om een minnelijke schikking. Dit alles gaat over de verjaarde feiten. Verder in dit verband, en op aangeven van de werkgroep ‘Mensenrechten in de kerk’ (Rik Devillé): er komt in de kathedraal van Brugge een kunstwerkje ter nagedachtenis van alle kinderen die slachtoffer zijn van wat voor soort geweld ook.
De bisschop had het ook over het Manifest dat op het internet gecirculeerd heeft en afgesloten werd op tweede Kerstdag (de namen van de ondertekenaars met de tekst, worden binnenkort in Mechelen afgegeven aan de Bisschoppenconferentie). Hij verwoordde een aantal bedenkingen bij sommige punten en merkte op dat wij deze petitie niet naast ons neer kunnen leggen. Het is zijn mening dat bij veel kerkdragers een ontgoocheling leeft die een frustratie voedt. Men is ontgoocheld over de doorwerking van Vaticanum II. Het concilie had consequenter toegepast kunnen worden, vinden sommigen. Hij merkte op dat dit alles de huidige crisis niet had kunnen voorkomen. Er is in die verlopen 50 een seculier leefgevoel gegroeid waar het concilie toen geen zicht op had. De bisschop zei heel oprecht dat het Manifest gegroeid is uit een eerlijk verlangen naar vernieuwing, hoewel hij hier herhaalde dat vernieuwing niet zozeer uit structurele hervormingen zal groeien, als wel uit een spirituele herijking van ons christelijk leven. Hij vindt dat zijn pastorale brief een richting van antwoord wil bieden en uitnodigt om daar met mekaar in gesprek over te gaan.
Ter afsluiting vertelde de bisschop met enige trots dat het Betlehemproject dat hij mee hielp opstarten in Brussel in 2006, nu ook in ons bisdom bestaat. Hij hoopt dat heel wat eigenaars (kloosters, parochies, individuele eigenaars) een pand willen verhuren via een sociaal verhuurkantoor aan sociaal zwakkere huurders. De een is zeker van een huur, de ander vindt een betaalbare woning. Wie weet of we hier in Kortrijk aan mee kunnen werken?
Goede mensen,
In dit tweede deel blijf ik in Kortrijk. Mensen vragen me soms of ik het al een beetje gewoon ben. Ik ben dan altijd blij met dat beetje… Het is inderdaad niet altijd eenvoudig, niet voor mij en ook niet voor elk van ons, om een plaats te geven aan de recente geschiedenis. Het weggaan van deken Marc is nog niet verwerkt. Dat zal wat tijd vragen. Laten we mekaar die tijd gunnen. Maar ondertussen gaat het leven verder en ik wil u allen danken voor de gastvrijheid en de ondersteuning die u mij hebt gegeven en geeft. In het bijzonder verwijs ik naar het gebed van zovelen. Asjeblief, blijf dit doen, bid tot de Geest dat Hij ons leidt doorheen alle dagen van dit nieuwe jaar.
Er zijn heel wat benoemingen gebeurd in 2011. Edward Verhaeghe, diaken uit Heule-Bissegem, werkt nu ook deeltijds bij Welzijnszorg-Vlaanderen. Niko Vanneste is naast leraar in het Sint-Amandscollege, ook pastoor in de federatie Zwevegem Sint-Elooi. Wim Seynaeve werd benoemd tot pastoor en moderator van de federatie Heule-Bissegem. Daar is zuster Riet Devriese halftijds tot parochieassistente benoemd. Ikzelf werd deken van Kortrijk en pastoor-moderator van de federatie Groeninge. José Lefevere werd verantwoordelijk priester voor de kerk van het hospitaal en is ook aalmoezenier van het WZC Ter Melle te Heule en Lichtendal in de stad. Guido Cooman werd tevens hulppriester van de Sint-Elisabethsparochie. Marc Dhondt werd pastoor in de federatie Groeninge. Pieter Delanoy werd, naast een voltijdse opdracht in het Sint-Lodewijkscollege, hulppriester in de federatie Hoog-Kortrijk. Liesbeth Vervaecke werd benoemd tot pastoraal werker in AZ Groeninge. Wim Vangheluwe is tevens benoemd tot pastoor in de federatie Menen. Dominiek Lodewijckx werd als diaken, parochiaal coördinator van Bissegem. Noël Bonte nam van mij de verantwoordelijkheid voor het permanent diaconaat over. Kris Claeys, diaken in de federatie Kortrijk-Zuid is benoemd tot lid van het diocesaan diaconaatsteam. Dominiek Gheysen, nieuwgewijd diaken, werd benoemd tot aalmoezenier van PZ H. Familie hier in Kortrijk.
Op 20/2 overleed deken Marc Gesquière en op 15/10 stierf priester-emeritus Jacques Seys.
Henk Gevaert, pastoor in de federatie Heule-Bissegem, werd benoemd tot pastoor in de federatie Oostende-Centrum. Paul Goethals heeft eervol ontslag bekomen als pastoor van Bissegem.
U vindt op tafel de dekenale agenda voor 2012. Mag ik vragen erop te letten bij de planning van grote initiatieven (concerten bijv.), rekening te willen houden met gelijkaardige initiatieven in andere parochies van het dekenaat? Het is beter niet op hetzelfde moment twee concerten te programmeren… We zijn blij dat er een nieuwe groep van In Vorm @ 17 (10 kandidaat-vormelingen) van start is gegaan. En begin maart komt de bisschop een groep 17-jarigen vormen. We vragen uw aandacht voor een speciale Rondetafel (donderdagavond 17 maart) over de asielproblematiek. Ondertussen nodigen we op de dekenij de federaties van de dekenij uit om kennis te maken met mekaar en om wederzijdse verwachtingen uit te spreken. We mochten al drie keer een deugddoend gesprek meemaken. Want weet dit wel, wij gevieren die werken op de dekenij, staan ten dienste van wat aan de basis gebeurt. U mag ons vragen! Wij vragen uw aandacht voor de derde editie van BIS (zondag 8 juli). We willen werken rond de zeven sacramenten, vanuit Bijbelse impulsen. Dit doen we zowel vooraf, als die dag zelf. Er komt een autozoektocht. Er is de uitnodiging om in uw groep vooraf te werken rond een deelthema. De dag zelf is er zoals voorheen, een traject af te stappen tussen een aantal locaties in de binnenstad. U hoort er nog wel van!
Mag ik de priesters een bijzondere vraag stellen. In overleg met de federale stuurgroep van de federatie Groeninge, nodig ik u uit om mee te helpen aan een permanentie in de bidkapel van de Sint-Maartenskerk, op maandagmorgen van 10 tot 12. Wie een maandag op zich wil nemen, gelieve aan mij zijn naam door te spelen. We willen starten in het begin van de vasten. Mag ik aan de priesters verder ook vragen om op tijd voorzieningen te treffen voor de oude dag?
Ik mag deken zijn in een levende dekenij. Helemaal niet alleen maar samen met zoveel medewerkers. Er is hier in Kortrijk ongelooflijk veel inzet en initiatief – ofschoon de crisis hier ook toeslaat. Dank aan u allen om wat u doet, om uw betrokkenheid, uw openheid voor de leiding van de Geest, uw vriendelijkheid. Laten wij echt werk maken van eenheid binnen de verscheidenheid van ons dekenaat. In respect en luisterbereidheid, en met de vaste wil de Heer Jezus te volgen, kunnen we samen een mooi traject afleggen. Samen christen mens worden, naar de maat en de gestalte van de man uit Nazareth.
