Paus Franciscus houdt van literatuur. In interviews en encyclieken verwijst hij naar Griekse en Romeinse klassiekers en citeert hij zijn lievelingspoëzie. 3 titels uit de pauselijke boekenkast om jouw zomer te kleuren.
#1 ‘De verloofde’ van Alessandro Manzoni
Toen paus Franciscus nog een jongetje was, lazen zijn grootouders hem voor uit deze Italiaanse klassieker. Jarenlang kende Jorge de openingszinnen uit het hoofd. Bij zijn eerste grote interview als paus lag het boek op zijn bureau.
De epische roman volgt een jong stel, Renzo en Lucia, die willen trouwen. Hun plannen worden echter gedwarsboomd door baron Rodrigo, die misdadigers inhuurt om de pastoor te intimideren. Het drama speelt zich af tegen de achtergrond van een pestepidemie in het Milaan van 1630. Een groot deel van de stad is omgebouwd tot een veldhospitaal. Op zoek naar zijn geliefde hoort Renzo een franciscaan preken tot een groep overlevenden. Waarom werden jullie gespaard? Leid een leven in het teken van de naastenliefde!
Paus Franciscus verwees vaak naar De verloofden en het beeld van het veldhospitaal om de kerk te beschrijven, die geen museum voor heiligen maar wel een ziekenhuis voor zondaars moet zijn. De paus beveelt jonge koppels de roman aan als voorbereiding op een vast engagement.
- Waarom lezen? De klassieke Italiaanse romance blijft een boeiend boek, zeker ook in deze Covidtijden. Voor een exemplaar ga je best naar een hoofdbibliotheek of zoek je het tweedehands, want het boek wordt niet meer uitgegeven.
#2 ‘De God der wereld’ van Robert Hugh Benson
Waar paus Franciscus voor het eerst in aanraking kwam met deze dystopische roman uit 1907 weten we niet, maar hij beveelt hem geregeld aan als waarschuwing tegen ideologische kolonisatie of eenheidsdenken. De auteur was een anglicaanse priester die opgenomen werd in de katholieke kerk en in de curie belandde als kamerheer van paus Pius X.
De roman beschrijft de opkomst van de antichrist in de vorm van de verleidelijke wereldleider Julian Felsenburgh. De naties van de wereld verklaren een einde aan alle oorlogen nadat Felsenburgh hen onthult dat er geen God is en dat goddelijkheid volledig in de mensheid besloten ligt. Alle naties komen samen om Felsenburgh te aanbidden, terwijl een tanende kerk zich opmaakt voor de laatste strijd met deze ‘Heer van de Wereld’.
- Waarom lezen? Julian Felsenburg is een schoolvoorbeeld van Ignatius' beschrijving van de boze geest die verschijnt als ‘een engel van licht’, de seculiere humanistische religie die totalitaire trekken krijgt. De apocalyptische sci fi plot zorgt voor een snelle en boeiende lectuur. Ook dit boek is amper nog te vinden, tenzij tweedehands.
#3 ‘De tuin met zich splitsende paden’ van Jorge Luis Borges
Dit kortverhaal van een Argentijnse landgenoot van paus Franciscus heeft een charmant achtergrondverhaal. Toen de paus nog een jonge jezuïet was die literatuur doceerde op een middelbare school in Buenos Aires, nodigde hij de gevierde schrijver Jorge Luis Borges uit als spreker. Nadien daagde ‘Meneer Bergoglio’ de leerlingen uit zelf kortverhalen te gaan schrijven, die hij naar Borges doorstuurde. Tot ieders verrassing schreef Borges terug dat hij de verhalenbundel prachtig vond en er een proloog bij wilde schrijven. En zo gebeurde. De bundel verscheen onder de titel Original Stories.
Paus Franciscus verwijst vaak naar Borges' geschriften en gedichten, bijvoorbeeld Calle Desconocida in de encycliek Amoris Laetitia en De tuin met zich splitsende paden (El Jardín de senderos que se bifurcan) in Let Us Dream.
Het tuinboek is een psychologische puzzel binnen een spionageverhaal. Het beschrijft een mysterie rond een groot schrijver van wie wordt gezegd dat hij één grote roman en een labyrint achterliet. Uiteindelijk blijkt dat de roman zelf het labyrint is: een verhaal dat alle mogelijke paden beschrijft, waarvan sommige in zichzelf terug keren en zo een onontkoombare doolhof vormen.
- Waarom lezen? Wie houdt van een eenvoudige en speelse stijl met een diepere filosofische laag zal zich de zoektocht naar dit boek niet beklagen. Het boek verscheen in het Nederlands samen met andere verhalen in de bundel Fantastische verhalen, te vinden in bibliotheken en online.
Bron: America Magazine