Het thema voor de Wereldgebedsdag voor de zorg voor de schepping, op 1 september 2024, grijpt terug naar de brief van Paulus aan de Romeinen (8:19-25). In de uitwerking van de boodschap verbindt de paus de zorg voor de schepping met het thema van het komende jubeljaar over hoop en sluit hij ook kerninzichten uit Fratelli Tutti (2020) en Laudate Deum (2023) in.
De paus start bij de vraag: “Als we echt gelovig zijn, hoe zijn we dan tot dat geloof gekomen?” De paus antwoordt dat het niet eenvoudigweg is omdat we geloven in iets transcendents, dat buiten de macht van het verstand valt, in het onbereikbare mysterie van een afstandelijke en verre God, onzichtbaar en onbenoembaar. Het is, zoals Paulus vertelt omdat de Heilige Geest in ons woont, omdat de liefde van God “in onze harten is uitgestort" (Rom 5,5). De Geest stelt ons in staat om creatief en proactief te zijn in naastenliefde en zendt ons uit met de vrijheid van iemand die niet meer terugvalt in de angst voor de dood, want Jezus is opgestaan uit de dood. Dit is onze grote hoop: Gods liefde heeft gezegevierd en blijft zegevieren over alles. Deze hoop stelt ook niet teleur, zoals wordt uitgewerkt in de bul “Spes non confundit” ter afkondiging van het komende jubeljaar.
De Geest is een gave, maar ook een taak die we vrijwillig op ons moeten nemen, vervolgt de paus. We moeten getuigen van de hoop, gedreven door een verlangen naar liefde, broederschap, vriendschap en gerechtigheid voor iedereen. Dan volgt de vraag: “Maar waar, wanneer en hoe moeten we daarvan getuigen?” "Zeker door te zorgen voor het ‘vlees’ van de lijdende mensheid”. Het christelijk heil gaat “de diepte in van het lijden van de wereld, dat niet alleen de mensheid omvat, maar ook het hele universum, de natuur zelf en de ‘oikos’ - het huis en de leefomgeving van de mensheid.” De hele schepping kijkt uit en hoopt op de uiteindelijke voltooiing. Op weg daar naar toe, heeft deze hoop af te rekenen met wat Paulus beschrijft als: "verdrukking, benauwdheid, vervolging, honger, naaktheid, levensgevaar, zwaard" (Rom 8,35).
Vervolgens legt de paus een band tussen Fratelli tutti (2020) – over sociale vriendschap en universele broederlijkheid - en de zorg voor de hele schepping zoals die werd scherper gesteld in Laudate Deum (2023). "De harmonie tussen mannen en vrouwen die ontwikkeld werd in Fratelli tutti, moet ook worden uitgebreid naar de schepping, in een ‘gesitueerd antropocentrisme’ (Laudate Deum, 67), en in een gevoel van verantwoordelijkheid voor een humane en integrale ecologie, de weg naar verlossing voor ons gemeenschappelijke huis en voor ons die erin wonen". Onze bevrijding omvat dus ook die van alle andere schepselen, want schreef Paulus: "ook de schepping zal verlost worden uit de slavernij van de vergankelijkheid, en delen in de glorierijke vrijheid van Gods kinderen" (Rom 8,21).
“De Heilige Geest leidt ons voortdurend en roept ons op tot bekering, tot een verandering van levensstijl, om weerstand te bieden aan de aftakeling van onze omgeving en tot inzet voor die maatschappijkritiek die bovenal een getuigenis is van de reële mogelijkheid van verandering. “Daarbij gaat het om het integraal herstellen van de relatie met God, met onszelf, met elkaar en met het universum. “Geen enkele relatie kan over het hoofd worden gezien, want als er ook maar één ontbreekt, faalt al het andere”.
"De aarde wordt aan onze zorg toevertrouwd, maar blijft God toebehoren "(vgl. Lev 25,23). “Het recht opeisen om de natuur te bezitten en te domineren en haar naar believen te manipuleren, vertegenwoordigt dus een vorm van afgoderij, een prometheïsche versie van de mens die, bedwelmd door zijn technocratische macht, de aarde arrogant in een ‘ont-genadigde’ toestand plaatst, beroofd van Gods genade. " "De zorg voor de schepping is dus niet alleen een ethische kwestie, maar ook een theologische: het is het punt waarop het mysterie van de mens en het mysterie van God elkaar kruisen. Dit snijpunt kan 'scheppend' worden genoemd, omdat het zijn oorsprong vindt in de liefdesdaad waarmee God de mens in Christus heeft geschapen. Deze scheppende daad van God maakt de vrijheid en moraliteit van alle menselijke activiteit mogelijk en fundeert deze. We zijn vrij juist omdat we geschapen zijn naar het beeld van God die Jezus Christus is, en als gevolg daarvan zijn we ‘vertegenwoordigers’ van de schepping in Christus zelf".
"Een transcendente (theologisch-ethische) motivatie spoort christenen aan om gerechtigheid en vrede in de wereld te bevorderen, niet in de laatste plaats door de universele bestemming van goederen. "Hoop en handel" met de schepping betekent een geïncarneerd geloof beleven, een geloof dat kan binnentreden in het lijdende en hoopvolle ‘vlees’ van anderen, door te delen in de verwachting van de lichamelijke opstanding, waartoe gelovigen in Christus zijn voorbestemd. Zo kan ons leven een lied worden van liefde voor God, voor de mensheid, met en voor de schepping, en zijn volheid vinden in heiligheid.”
De volledige boodschap vind je hier (Website Vaticaan, meerdere talen).
Een werkvertaling van Attent vind je hier.
