Wie door Umbrië reist, gaat in het spoor van Sint-Franciscus (1182-1226), die door zijn visie en levenswijze het christendom in de 13de eeuw een nieuwe adem gaf.
Wie Assisi bezoekt, moet dit doen met het oog en met het hart.
Vijftig jaar geleden legde Lieve haar 'eeuwige geloften' af als kloosterzuster bij de zusters van Liefde. Zuster Lieve had nog een wens: Assisi bezoeken. Maar hoe daar geraken? Ze vroeg Frans om raad, iemand die elke zondag in de kloostergemeenschap 'De bron' in Lovenjoel naar de mis komt en al van in zijn jeugd regelmatig naar Assisi gaat. Frans zei direct: “Ik wil wel met u meegaan als gids”. Een prima idee, vond zuster Lieve. Maar om niet zo alleen te zijn, onder hun twee, vroeg ze aan Els, die ooit wel eens gezegd had 'Assisi wil ik ooit nog wel eens bezoeken' of ze meeging. Na enige twijfel werd het een ja.
Dag 1
Op een mooie dinsdagmorgen in april 2016, de zon was er vroeg bij en de vogeltjes floten, verzamelden de drie in Lovenjoel bij 'De Bron'. Extra op tijd om naar Zaventem te vertrekken, want met de file op de weg en de extra controles weet men maar nooit. Maar met een vlotte chauffeur, Lydia, de vrouw van Frans, waren ze er al om 8 uur. Toch een beetje anders op de luchthaven, na de aanslagen van 22 maart. Afscheid nemen moest voor de grote voorlopige hall, en controle van de passagiers en hun papieren aan de pre-screening bij het binnengaan. Dan verder het scannen van de bagage. En daar ging een eerste lichtje flikkeren, de bagage van de zuster bevatte een mes!!. Maar nee zei Lieve, al een beetje in paniek, ik heb geen mes bij. De handtas werd door een vriendelijke juffrouw heel discreet uitgepakt. Oef, het mes kwam te voorschijn, het was een haarkam met lange ijzeren steeltje, uit grootmoeders tijd. Bij de bagage van Els werd er een half lege tube tandpasta gedetecteerd, maar hij mocht wel mee het vliegtuig op. Nu de drie bedevaarders nog door de scan. Zuster Lieve, van wie de arm en schouder met platen en vijzen aan mekaar houden, kon zonder commentaar door. Daar stond ze achter de scan met al haar bewijzen triomfantelijk te wapperen. Dan Frans door de scan, oei, oei, de uitkleding moest beginnen, de broeksriem, de bretellen vlogen in het mandje. Stop, zo was het wel in orde, geen verdachte producten erin. Nu Els nog: de scanner kleurde alarm. Een vrouwelijke agente werd er bijgeroepen om Els van kop tot teen te fouilleren, wat zou zij wel trachten te smokkelen? Niets! Heel deze operatie verdiende wel een koffietje en zo zaten ze met hun drietjes in 'de veilige zone' van de vlieghaven en genoten ze van hun koffie en van boterhammetjes met kaas en choco. Zo verliep de tijd, wachtend tussen honderden mensen, waarvan vele scholieren op Romereis. De klok tikte verder en daar klonk het bericht: reizigers voor toestel xxx, van Alitalia, met bestemming Rome begeven zich naar gate nr. 8 om in te schepen. Nu was er geen weg terug.
Na een zeer rustige vlucht van ongeveer 2 uurtjes, boven, onder en tussen de wolken, die wel leken op slagroom, zette het drietal voet aan de grond op de mooie Aeroporto di Roma Fiumicino ook bekend als Luchthaven Rome 'Leonardo da Vinci'. Die ligt op 34 kilometer van Rome.
Ze hadden geen tijd te verliezen want een volgend vliegtuig zou hen naar Perugia vliegen. Perugia is een stad in de regio Umbrië in centraal Italië, dicht bij Assisi.
Eerst nog de valiezen van de band halen. Maar wat gebeurde er, de band bleef leeg. Dan maar een vriendelijke hostess erbij gehaald en met handen en voeten en een beetje Engels uitleggen: 'de band staat stil'. Na overleg, via walkie talkie en heen en weer geloop van de hostess op hoge hakken, sprong plots de band aan en de valiezen kwamen uit de diepte naar boven. Oef, weer een stap verder in de pelgrimage naar Assisi. De drie dan, met de hoofden in de lucht, zoekend naar de borden met de vertrekuren. Geen naam Perugia te bespeuren, zijn we nu te laat, veel te vroeg of heeft het vliegtuig vertraging?? Na wat aarzeling, met Frans op kop, naar de balie om informatie. Daar verdween de hostess achter haar computerscherm en met grote ogen keek ze de verdwaasde reizigers aan en zei: No flights to Perugia today - why not - hier op de papieren staat toch vlucht om 15.30 u. stotterden de drie. No flights to Perugia today!!! Na onderling overleg tussen de gewichtige dames in blauw-groen kwam het verlossend voorstel: jullie blijven overnachten in Rome, in Best-Westernhotel Rome Airport en morgen nemen jullie de vlucht om 10.25 u. naar Perugia. Met de tickets voor Perugia op zak en de moed een beetje gezakt in de schoenen namen ze een taxi, die hen naar het hotel bracht. Na verkenning van de kamer en een kleine wandeling in de omgeving kwam gids Frans met een voorstel: “Laat ons de taxi nemen en even een bezoek brengen aan Vaticaanstad”.
Weer een taxi roepen, ze staan op alle hoeken van de straat, en in volle vaart na 15' , zetten ze voet in Vaticaanstad vlak aan het Sint-Pietersplein. Ja, dat was wel een beetje een overdondering, zo groots, zoveel standbeelden daarrond en de strenge Zwitserse wacht, die iedereen achter de lijntjes hield en daarbij geen spiertje vertrok. Ja, de drie zouden nog door de heilige poort van de Sint-Pietersbasiliek gaan. Bij de opening van een Heilig Jaar opende de paus immers traditioneel de Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek. Die deur blijft anders steeds gesloten achter een muur.
Paus Franciscus riep het huidige Heilig Jaar op 8 december 2015 - het jaar van de barmhartigheid - uit , exact 50 jaar nadat het Tweede Vaticaanse Concilie werd afgesloten.
Wat een tegenvaller, de deur ging juist dicht, geen doorgang door de deur en ook geen zicht in de basiliek. Dus ergens anders bv in Scherpenheuvel een heilige deur vinden. Dan maar een wandeling in de omgeving van het Sint-Pietersplein. Maar de drie, vermoeid na een bewogen dag, besloten te vluchten uit de drukte van de grote stad. Een taxi werd in volle verkeer tegengehouden en bracht de drie tegen 130 km per uur terug naar het hotel. Ondertussen was het tijd voor een lekker avondmaal. Geen frietjes op het menu te bespeuren, wel pasta cannabera, pasta zus en pasta zo, pizza enz. Eind goed al goed, de lange dag liep ten einde en wel tevreden maar vermoeid, elk naar zijn kamer met een nieuwe afspraak morgenvroeg om 07.00 u.
Dag 2
Na een verkwikkende nachtrust en een stevig ontbijt, bracht een shuttle bus hen om 8.00 u terug naar de luchthaven. Oef, Perugia stond vermeld op de aanplakborden. Na nog wat kuieren doorheen de shops met allerlei moois en lekkers, konden ze met een veertigtal mensen inschepen in een vliegtuig voor 125 passagiers en na 30' bracht Alitalia hen naar het kleine vliegveld van Perugia. Nu nog met de trein naar Assisi, volgens de planning. Maar geen treinstation te ontdekken in de buurt van de luchthaven. Yes, no, si, yes, there a bus was er wel naar het station van Perugia. Dus eerst nog doorheen een groen landschap, een rit naar de mooie middeleeuwse stad Perugia, gelegen op een hoogte van 493 m, dan weer dalen naar het station van Perugia. Na een korte treinrit, werd het wel ernstig. De eerste torens van de oude ommuurde stad Assisi, gebouwd op een van de flanken van de Monte Subasio, die een beschermd natuurgebied is, doken op. Maar te voet van in het dal naar de oude stad Assisi, dat was teveel. Nog maar eens een taxi geroepen en na een korte rit zette de vriendelijke man ons om 13.30 u. af voor de deur van Hotel San Francesco, Via S. Francesco, 48, 06081 Assisi PG, Italië.
Verkenning van Assisi
Het werd een warm onthaal voor de drie verloren schapen! Na een deugddoende opfrissing en een kleine hap kon de verkenning van Assisi onmiddellijk beginnen.
Assisi laat zich overal ontdekken: twee lange straten met in hoofdzaak middeleeuwse, schilderachtige huizen en daartussen smalle steegjes met trappen en bogen, die onvergetelijke uitzichten bieden. Smeedijzeren balkons en bloemen zijn een lust voor het oog.
De Assisikenner, bracht zr. Lieve en Els doorheen de smalle straatjes, met vele kleine winkeltjes allerlei, naar de kerk sancta Chiara, een gotische kerk uit de 13e eeuw, waarin de heilige Clara ligt opgebaard in een glazen kist.
Dan via een steile afdaling op weg naar San Damiano.Na een uurtje wandelen tussen mooie olijfboomgaarden met de zon op de rug, bereiken de drie het klooster, te midden van cipressen en olijfbomen. Hier is er rust en sereniteit.
Ten tijde van Franciscus was San Damiano een verlaten kapel. In 1205 werd Franciscus in het vervallen kerkje aangesproken door de Gekruisigde die hier hing: "Herstel mijn huis, dat zoals je ziet in verval is geraakt." Dit kruis heeft een grote rol gespeeld in het leven van Franciscus van Assisi. Nu hangt het in de kerk van het clarissenklooster Santa Chiara te Assisi.
Samen met de kluizenarijen van de Carceri is San Damiano in de naaste omgeving van Assisi de plaats waar men het beste kan ervaren hoe Franciscus geleefd heeft: simpel, teruggetrokken en eenvoudig verbonden met de natuur.
In de winter van 1224 en de lente van 1225 lag Franciscus ziek bij San Damiano en werd hij er door Clara en haar zusters verzorgd. Hij dichtte er zijn welbekende Zonnelied, waarvan de oorspronkelijke titel 'Cantico delle Creature' (Lofzang van de schepselen) luidt.
Het Zonnelied bezingt de schepping in termen van broeder en zuster. Opmerkelijk is dat hij in het loflied niet alleen de mooie aspecten weergeeft, maar ook ziekte en zelfs dood een plaats in het leven van de christen weet te geven.
De lofzang die hij componeerde gaf hij de naam Loflied van broeder Zon. De zon is immers de mooiste van alle schepselen en kan beter dan alle schepselen gezien worden als een beeld van God.
De terugweg naar Assisistad was wel een echte pelgrimstocht over een kronkelende, steile weg. Ieder deed de tocht op zijn ritme in stilte, genietend van de prachtige natuur en in bezinning over het leven enz...
Terug in de drukkere straten van Assisi, onder een blauwe hemel, kwam een verfrissend drankje wel van pas op een leuk terrasje op de “Piazza del Comune”, waar niet langer de religieuze sfeer overheerst, maar waar er enkele wereldse paleizen uit de middeleeuwen staan.
Het was bijna zes uur en langs de “Via San Francesco”, met een aantal pittoreske huizen, de mooiste straat van Assisi, waar je bovendien kan winkelen in talloze toeristische boetiekjes, gingen ze op weg naar de grote “Basilica di San Francesco”. Die bestaat uit twee boven elkaar gebouwde kerken, met daarbij ook nog een klooster. De onderste kerk werd gebouwd in het tweede kwart van de 13e eeuw. Het voornaamste altaar van de onderste kerk is mooi versierd met mozaïeken. Wat lager nog ligt de crypte met daarin het graf van Sint-Franciscus. Ze is de moederkerk van de Franciscanen.
Van de inhoud van de misviering hebben de drie niet veel begrepen, maar de rituelen zijn in alle talen dezelfde en bidden vraagt niet altijd woorden. Vanuit de basiliek, de steile helling op, en zo komen ze terug aan het hotel, vlakbij.
Nu weer kiezen tussen al die gerechten met onbekende inhoud: soep, pizza, spaghetti allerlei, een bord varkensvlees of kalfsvlees? Met een gokje en gebarentaal lukt het wel een avondmaal te bestellen. Frans blijft nog wat nagenieten van zijn wijntje 'Assisi Rosso'
Slaap wel!
Dag 3
Na een verkwikkende nachtrust en een uitgebreid ontbijt naar de grote basiliek voor een vroom gebed en verdere ontdekking van de mooie dingen, zoals mozaïeken en de fresco's van Giotto. In de tijd van Franciscus kon het gewone volk zich geen bijbel veroorloven, maar dankzij deze schilderingen konden de verhalen toch verteld worden.
De eerste kerststal werd ‘gemaakt’ door Franciscus. Dit gebeuren is prachtig gedetailleerd weergegeven door Giotto. Deze schildering zou de basis worden van alle latere kerststallen.
Op 26 september 1997 verwoestte een aardbeving een deel van de basiliek. Hierbij kwamen vier mensen om het leven en gingen veel kunst en architectuur verloren. Een deel van de oorspronkelijke fresco's werd daarbij verwoest. Zij konden gereconstrueerd worden door het gruis als een puzzel in elkaar te leggen.
Na een koffiepauze ging de rit per taxi naar de Eremo delle Carceri, gelegen op ongeveer 5 km van centrum Assisi. De Hermitage, is midden in de bossen gebouwd op de mystieke plaats waar de heilige Franciscus en zijn volgelingen zich terug trokken om te bidden in een kerkje. Dit was omringd door grotten en werd reeds door vroeg-christelijke kluizenaars bezocht. Na een bezoek aan de Carceri doen we een mooie wandeling in het bos rondom, zoals Franscus 800 jaar geleden deed. Een kans om, ieder op zijn manier, tot rust te komen en te genieten van de stilte tussen het prille groen van het ontluikende bos.
Maar we kunnen niet leven alleen van goede lucht en sfeer, dus terug naar Assisi voor een goed restaurantje. Frans wist er eentje waar men ook frietjes met kip kende, zelfs met sla en tomaat.
Gesterkt door een uurtje platte rust en een Italiaans koffietje, gaan de drie weer op pad voor een flinke wandeling bergaf.
De gigantische Basilica di Santa Maria degli Angeli mogen ze niet missen. In tegenstelling tot het klooster van de Franciscanen, ligt deze kerk in het lagere deel van Assisi. De kerk is gebouwd rondom de eerste kapel van de volgelingen van Franciscus, de zogenaamde Porziuncola. Dit is de heiligste plaats voor de Franciscanen. Portiuncula is een kapel waar de heilige Franciscus van Assisi vaak verbleef. Hier stierf hij te midden van zijn gezellen op 3 oktober 1226. Aan Franciscus heeft de kapel haar beroemdheid te danken. Ze bevindt zich in de Basilica di Santa Maria degli Angeli, de basiliek in het dal van Assisi die er tussen 1569 en 1679 overheen werd gebouwd. De bouw duurde meer dan 100 jaar, maar toen stond er ook een reusachtig gebouw, zelfs één van de grootste christelijke kerken. Op die plaats ontving de jonge Franciscus van Assisi een helder besef van zijn roeping en nam hij afstand van de wereld om, te midden van de armen, in armoede te leven. In de Portiuncula begon de bedelorde van de Franciscanen of minderbroeders.
Buiten de kerk kun je de rozentuin bezoeken. Volgens de overlevering werd Franciscus een nacht gekweld door het verlangen zijn priesterleven op te geven. In de rozentuin is hij toen naakt door de rozen gaan rollen, om de verleiding te weerstaan. Het verhaal gaat, dat de rozen bij het contact met zijn huid veranderden in een rozensoort zonder doorn (de hondsroos). Sindsdien wordt in deze tuin een speciaal soort hondsroos (Rosa canina assisiensis) gekweekt.
Op het muurtje aan de San Francesco basiliek, bij de ondergaande zon, sluiten we de dag af met het lezen van het Zonnelied.
De twee stoere dames vinden het nog wat vroeg en gewagen zich aan een kleine wandeling die toch weer te lang uitloopt. Zuster Lieve is in paniek en vindt het niet gepast dat Els in een onbekende stad bij valavond, zonder plan, dat doet. Maar eind goed al goed; ze zijn nog net voor donker veilig in het hotel. We legden die dag 17.000 stappen af. (zonder de bewogen avondwandeling van zeker nog eens 3 km)
Dag 4
Deze voormiddag kuieren we rustig door de straatjes, op zoek naar een kleine herinnering, een kaartje, een uiltje voor de verzameling, een lekkere fles wijn.
Na de middag gaan we op stap naar Rivotorto langs de via Francesca door een mooi landschap. Chiesa di Santa Maria in Rivotorto is een neogotische kerk gebouwd in de 19e eeuw over een stal, waar eens Francicus met een aantal van zijn volgelingen verbleven, terwijl ze de omliggende velden bewerkten.
Vanuit Rivotorto is het zicht op Assisi wondermooi, zeker in de late namiddag wanneer de zon aan het roze gesteente van de gebouwen in Assisi een heel aparte gloed geeft.
Terug naar Assisi zouden we de bus nemen, maar waar en wanneer zou die komen? Niemand kon ons helpen. Dan maar te voet in de hoop dat de bus langs komt. Langs een vrij druk baantje gaan we richting Porziuncola. Geen bus te bespeuren en na een uur flink stappen komen we langs het station terug bij Maria ter Engelen. Met rode gezichten, bezwete ruggen en vermoeide benen, volgen we Frans naar de beste gelaterie. Dat hebben de pelgrims wel verdiend, hé Franciscus? Daarna bezoeken we de prachtige kerk, waar men zonder controle door twee strenge soldaten niet inkomt. Hier kennen we de bushalte en in enkele minuten staan we weer in Hotel San Francesco. Een verfrissende wasbeurt en een Italiaans avondmaal brengen ons weer op krachten om (met de lift) naar het hotelterras op de vierde verdieping te gaan om de verlichte stad te bewonderen. Het is er wel bitter koud met veel wind.
We legden die dag 21.000 stappen af, dat kan tellen hé? Slaap wel en vlug onder de wol. Maar dat was een kleine misrekening. Zuster Lieve kwam kloppen bij Els: “Mijn pyjama is weg, ik had hem zo mooi opgeplooid en op mijn bed gelegd”. Waar kon die zijn? O, men heeft vandaag de lakens ververst, die is mee met de was. Wat nu: geen reserve bij en in het hotel ook geen reservepyjama. Dan moest Lieve het maar stellen met een onderlijfje van Damart en wat dieper onder de dekens kruipen.
Dag 5
De laatste verblijfdag in Assisi. Het lijkt een mooie dag te worden en vóór het ontbijt wilt Els een kleine ochtendwandeling door de stille straten van Assisi maken. Een blik op de basiliek in de eerste zonnestralen, omgeven door de groene cipressen, geeft een gevoel van rust en tevredenheid.
Na het ontbijt gaan we naar de Mis. De basiliek zit helemaal vol met vele Italiaanse bedevaarders, die alle gebeden uit volle borst meezeggen of zingen en een flamboyante priester die een lange preek brengt. Wij hebben het raden naar het verhaal.
Daarna een beetje zonnen op het terras en napraten over de afgelopen dagen. Iedereen tevreden? Ja!
Na de middag wil Frans nog eens alleen langs gaan bij Clara en Franciscus.
Een goed plannetje brengt ons naar het bos van Franciscus 'Il Bosco di san Francisco' aan de achterzijde van de basiliek. We genieten er van een wandeling langs het bos en de olijfboomgaarden, stijgend en dalend over 5 km. Het sluit de zonnige dag en het verblijf in Assisi mooi af.
Dag 6
De laatste rekening betaald, de valiesjes klaar en daar staat stipt om 9.00 u de vriendelijke taximan die ons op een kwartiertje naar de luchthaven van Perugia brengt. Het aanmelden, de controle verlopen zonder problemen en na de nodige wachttijd brengt het vliegtuig ons naar Rome. In deze luchthaven is het wel drukker, maar geen probleem. In Brussel worden we verwelkomd door Lydia, die blij is Frans weer te zien. Zij brengt ons onder een fikse regenbui en donkere wolken terug naar Lovenjoel. Dank u.
De zevende dag zagen ze dat het goed was geweest!!
Els Boon
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.