Op 28 mei om 16.00 uur wordt Bart Vleeschouwers door kardinaal De Kesel in de Sint-Romboutskathedraal tot permanent diaken gewijd. Die bijzondere gebeurtenis mogen we niet zo maar laten passeren. Bart woont in Kampenhout, maar groeide op in Blaasveld, waar hij in 1958 geboren werd. Hij is gehuwd met Nora en samen hebben ze drie kinderen: Nele, Geertrui en Kwinten, die ondertussen al uit het ouderlijk nest zijn gevlogen. Hoe hij naar dit pastoraal engagement groeide, vertelt hij hier aan Chantal Lemmens.
Een ambitieuze jongensdroom
Bart werkt halftijds als journalist bij de Boerenbond. Zijn opleiding tot landbouwingenieur komt hier goed van pas, ook al was dit niet zijn jongensdroom. ‘Toen ik een klein jongetje was wou ik … paus worden. Een beetje ambitie in het leven kan nuttig zijn, maar dit was toch iets te hoog gegrepen. Ik begon nochtans onderaan de ladder, zoals het hoorde, als misdienaar. In een tijd dat er nog elke morgen een mis om zeven uur was, betekende dat nog iets. Aangezien we vlak bij de kerk woonden, was ik regelmatig van dienst, ook door de week! Maar hoe dan ook, dit soort dingen heeft toch diep vanbinnen iets nagelaten. En jaren liep ik rond met de idee priester te worden. Toen de hormonen van de puberteit echter toesloegen, bleek het vooruitzicht van een celibatair bestaan toch niet zo aanlokkelijk. De roeping werd ergens diep weggestopt.’
Een goede ‘fond’ zoeken
Ondertussen ging Bart voor landbouwingenieur studeren. Hij leerde Nora kennen, ze trouwden en kregen al vlug kindjes. Hij had een drukke job en bovenop nog veel lokale engagementen. Een kerkelijke roeping leek verder weg dan ooit. En toch, ergens diep vanbinnen was er een stemmetje dat bleef roepen. ‘Ik werd lector in Sint-Jozef Relst en toen de pastoor wegging en men voorgangers voor gebedsdiensten zocht, stelde ik me kandidaat. Nu is voorgaan in een gebedsdienst minder evident dan het op het eerste gezicht wel lijkt en ik botste al snel op mijn grenzen. Ik merkte dat ik de ‘fond’ miste om dit echt te doen zoals ik het graag wilde. Dus ging ik op zoek naar bijkomende vormingsmogelijkheden. En dan, op een avond toen we met de parochie op bedevaart in Lourdes waren, vroeg onze toenmalige pastoor me, of ik het zag zitten diaken te worden. Om eerlijk te zijn, ik wist wel dat er zoiets als een diaken bestond, maar ik had verder geen idee van wat dat allemaal effectief betekende. Enig opzoekingswerk leidde me toen naar het Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen in Leuven, waar ik op de website vond wat ik zocht. Maar de beslissing nemen om me kandidaat te stellen en me in te schrijven, daar heb ik toch nog enkele weken slecht van geslapen. Nu, jaren later, heb ik het me geen moment beklaagd, dat ik toen de stap gezet heb. Ik heb er een fantastische vorming gekregen, behoorlijk intensief, dat wel, maar het heeft me een achtergrond gegeven waarmee ik nu (hopelijk) verder kan. Tegelijk kreeg ik gedurende deze periode ook de kans zelf te groeien op het spirituele vlak door onder meer een reeks geestelijke oefeningen (volgens de Ignatiaanse methode) en de vele spiritualiteitsavonden en abdijweekends.’
Een vaak gestelde vraag: ‘Wat is een diaken en wat doet die zoal?’
Bart neemt ons mee tot bij de vroegste christenen. We gaan terug naar de eerste dagen na de verrijzenis van Jezus Christus. ‘Op een gegeven ogenblik stelden de apostelen vast dat de groep christenen zo groot werd, dat ze teveel met praktische dingen bezig waren en te weinig met de verkondiging van het Woord. Daarom stelden ze zeven mannen aan, die het praktische toegewezen kregen: zorgen voor de weduwen en wezen, op de centen letten en meer in het algemeen het organiseren van de christengemeenschap. De apostelen stelden deze diakens door handoplegging aan. Misschien leuk, te vermelden dat diakens dus een bijbelse oorsprong hebben, de priesters ontstonden pas heel wat later! Uit dit verhaal blijkt ook de bijzondere taak van de diaken: hij moet zorgen voor de caritas, de ‘liefdadigheid’. Hij staat in voor die leden van de christengemeenschap en de brede maatschappij, die het moeilijker hebben: de armen, de zieken, de eenzamen … De diaken verkondigt het Woord en helpt bij de vorming van kandidaat-dopelingen en -vormelingen. Hij is ook de assistent van de priester in de eucharistie, waar hij het lezingenboek draagt bij de intredeprocessie en er het evangelie uit voorleest, ook als het de bisschop zelf is die voorgaat. Hij maakt het altaar voor de tafeldienst klaar, assisteert bij de consecratie en roept de mensen op elkaar na het Onze Vader de vrede te wensen. Hij wenst ook aan het einde van de viering iedereen de vrede. De diaken kan ook dopen en huwelijken inzegenen. Hij mag preken en zegenen, maar hij kan niet voorgaan in de eucharistie, dat is voorbehouden voor de priester, die daar als verpersoonlijking van Christus optreedt. Ook biecht horen en de ziekenzalving komen om dezelfde reden de priester toe. Maar in een wereld waar het priestertekort zo groot is als bij ons, is er voor de diaken altijd meer dan genoeg te doen. Ik zal me zeker niet vervelen.’ Daar mag je zeker van zijn Bart!
De droom van een Kerk voor morgen
Mijn droom voor de Kerk van morgen is er een van overtuigde mensen die hun doopsel in de praktijk willen omzetten. Die samen met anderen gemeenschap willen vormen rond de boodschap van Jezus, die wij de Christus, de Gezalfde, noemen. Zelfs al wordt de groep kleiner, ben ik ben ervan overtuigd dat Gods Geest ons steeds nabij zal blijven en alle mensen van goede wil zal steunen om te blijven werken aan een stukje hemel op aarde, ook als de tijdsgeest daar misschien niet toe uitnodigt. In het evangelie van Lucas lezen we: ‘De oogst is groot maar arbeiders zijn er weinig’. Welnu, die oproep, arbeider van God te zijn, wil ik met mijn engagement als diaken ter harte nemen.
Op 28 mei is het zo ver. Dan wordt Bart gewijd. Wat doet dat met een mens?
‘Ik ben een andere mens geworden, een gelukkige mens. En ik sta klaar om me helemaal te engageren in de Kerk van Jezus, de Jezus die ik de laatste jaren zo goed heb leren kennen en die ik zo nabij mocht komen. Ik hoop in ieder geval, als diaken veel mensen te mogen laten delen in mijn blijdschap en mijn geloof in God, door dienstbaar te zijn voor wie nood heeft aan een luisterend oor of een opbeurend woord. Zo zie je maar, de Geest blijft kloppen tot je opendoet. Bij mij heeft het misschien lang geduurd, maar uiteindelijk heb ik toch maar opengedaan. En voilà, zover staan we nu …’
We wensen Bart een stralende zonnige dag toe! En tijdens zijn wijding een mooi moment van aanmoediging en kracht. Een intens gevoel van goddelijke omhelzing en bevestiging. Moge het voor ieder van ons die er aanwezig is, ook een deugddoend moment zijn, waaruit ook wij kracht en goesting putten om samen te werken aan die droom van God.
Laten we met z’n allen Bart steunen door ons gebed en door massaal aanwezig te zijn op zijn grote dag: zondag 28 mei om 16.00 u.!