B-cyclus zevende Paaszondag

COMMENTAAR BIJ DE LEZINGEN

Jean Bastiaens

Opstanding brengt ons in beweging

In de paastijd komt de eerste lezing telkens uit het boek Handelingen. We keren op deze zondag terug naar het begin van het boek, het eerste hoofdstuk. We groeien immers toe naar het feest van Pinksteren, dat Lucas "de auteur van Handelingen" even later in zijn boek zal beschrijven.

De lezing begint met een typisch zinnetje: 'In die dagen stond Petrus op te midden van de broeders.' Inderdaad, het gaat hier over de opstanding van Petrus. De onstuimige apostel heeft een hele weg afgelegd sinds hij door Jezus werd opgevist. Belangrijke momenten op die weg waren zijn messiasbelijdenis, maar evengoed zijn verraad. Petrus is zelf dood gegaan aan het sterven van Jezus, op het cruciale moment was de drang naar lijfsbehoud sterker dan zijn solidariteit met Jezus. Maar er is iets gebeurd. Jezus is opgestaan uit de doden! En Petrus is met Hem opgestaan. Een nieuwe tijd breekt aan.

Na Jezus' hemelvaart "door Lucas beschreven in de voorafgaande verzen" belanden we in een belangrijke samenkomst van de Jezusbeweging. Met hoevelen zijn ze? Met 120 personen in het totaal! Een kleine groep dus. Dit is wat er rest na Jezus' openbaar leven en na zijn doorgang door de dood. Velen werden genezen, velen werden (aan)geraakt, maar weinigen hebben volhard. En toch, 120 mensen is ook niet niks. Het is het tienvoud van twaalf. Het getal twaalf staat voor de volheid van Israël, de twaalf stammen die verspreid en verstrooid over heel de aarde uitzien naar de dag van hun verzameling. Jezus koos twaalf apostelen, omdat hij heel Israël onder zijn hoede wilde brengen. Maar 120 is ook het getal dat nodig is om in een plaatselijke gemeenschap een juridisch geldig besluit te nemen. Dat is hier nodig, want een van de twaalf is zijn eigen weg gegaan Judas! en moet vervangen worden. Want het getal moet volledig zijn. Er vindt een formele bijeenkomst plaats, waar Petrus het woord voert en de procedure om een nieuwe 'apostel' te kiezen wordt uiteengezet.

Wat is het doel van deze samenkomst? Lucas laat er in zijn verhaal geen onduidelijkheid over bestaan. We horen Petrus zeggen dat een apostel een ooggetuige is, die heel het openbaar leven van Jezus heeft meegemaakt tot en met zijn kruisdood. Welnu, alleen zo'n ooggetuige kan ook de betrouwbare getuige worden van de verrijzenis. Het gaat dus om de zending, want een 'apostel' is een gezondene. Vlak voor zijn hemelvaart had Jezus aan zijn leerlingen verklaard: 'Wanneer de heilige Geest over jullie komt, zullen jullie kracht ontvangen en van mij getuigen in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden van de aarde.' Deze opdracht is het kernprogramma dat in het boek Handelingen zal worden ontvouwd.

Ook de lezing uit het Johannesevangelie staat in het perspectief van de zending. Jezus bereidt zijn leerlingen voor op de tijd dat Hij er niet meer zal zijn. Maar wat Hij begonnen is, zal onstuitbaar verdergaan. De leerlingen moeten in de spanning blijven staan van in de wereld te leven zonder van de wereld te zijn. Dat is voorwaar geen gemakkelijke opgave. 'De wereld' (in het Grieks: kosmos) heeft bij Johannes een dubbelzinnige betekenis: Jezus is gekomen om de wereld te redden (Johannes 3,17), maar anderzijds heeft de wereld Jezus niet verwelkomd (1,10-11). Judas "de man des verderfs" heeft de spanning niet uitgehouden. Jezus bidt nu voor zijn leerlingen, opdat ze de spanning wel zouden uithouden. Hoe kan dit lukken? We horen Jezus bidden voor twee zaken. Het eerste is: 'Bewaar in uw Naam hen die Gij mij gegeven hebt.' Jezus bidt voor eenheid onder zijn leerlingen, op de wijze waarop Hij en de Vader een zijn. Het gaat om blijvende betrokkenheid op elkaar, wat er ook gebeurt. Verschil en diversiteit zijn noodzakelijke en goede zaken, maar mogen geen struikelblok worden voor de eenheid onder elkaar. Deze onderlinge eenheid wordt gefundeerd in eenheid tussen Jezus en zijn Vader: 'blijf in mij, dan blijf ik in jullie' (15,4). De Naam van de Vader roept zijn trouw op: IK-ZAL-ER-ZIJN, wat er ook gebeurt. Het tweede waarvoor Jezus bidt is: 'Wijd hen U toe in de waarheid'. Die waarheid "die tevens betrouwbaarheid insluit" is te vinden in het Woord zoals GOD dat in Jezus gesproken heeft. Wanneer de leerlingen hun hart openen voor deze twee beden van Jezus, kan de zending beginnen. En deze zending zal een diepe vreugde aanboren!