Pasen in 16 vragen en antwoorden

Wanneer is het Pasen in 2021?

Het is Pasen op 4 april 2021. De paasvakantie in Vlaanderen loopt van maandag 5 april 2021 tot en met zondag 18 april 2021. 

Dit zijn de data voor de komende jaren.

Hoe wordt de paasdatum bepaald? 

Paaszondag is de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente. Als de eerste dag van de lente een zondag is, wordt Pasen de volgende zondag gevierd. 

Pasen kan niet vroeger vallen dan 22 maart en niet later dan 25 april. 

Het astronomische begin van de lente is variabel, wat de berekening nogal bemoeilijkt. Daarom heeft de jonge kerk al tijdens het Concilie van Nicea (325) gekozen voor een vaste startdatum van de lente, namelijk 21 maart. De eerstvolgende zondag kan dan ten vroegste 22 maart zijn. De uiterste datum van 25 april heeft te maken met de lengte van de maancyclus die ongeveer 29 dagen duurt plus maximaal 7 dagen tot de daaropvolgende zondag.

Wat betekent Pasen?

Met Pasen vieren christenen wereldwijd hun belangrijkste feest: de verrijzenis van Jezus Christus. Jezus, die gestorven is aan een kruis, is niet in de dood gebleven, maar door God tot nieuw leven opgewekt. 

Het verrijzenisgeloof is de kern van het christelijke geloof. Verrijzenis is de vernietiging van de vernietiging. Elk punt, zelfs het punt van de dood, kan een dubbele punt worden: een kans op een nieuwe toekomst.

Bekijk de uitleg van Lode Aerts bisschop van Brugge in het filmpje. 

Als Jood vierde Jezus zelf met zijn leerlingen het Joodse Pesach. Volgens het Evangelie ook net voor zijn dood. In Lucas 22, 15 zegt Jezus aan zijn leerlingen: Vurig heb ik ernaar verlangd dit paasmaal met jullie te eten vóór mijn lijden. Na de maaltijd, bij het delen van de beker wijn, spreekt Hij over een nieuw verbond door zijn bloed. Jezus staat die avond voor zijn doortocht, voor zijn overtocht naar de Vader. Hijzelf is blijkbaar het paaslam, waardoor God opnieuw zijn bevrijdingskracht toont.

Bron: De paaswake, een doortocht

Welke plaats heeft Pasen in de Goede Week en het liturgisch jaar?

Pasen is het hoogtepunt van de Goede Week en van het hele liturgische jaar. Het valt ongeveer in het midden van een hele reeks van kerkelijke feesten die we samen de paaskring noemen. 

Meer weten: Schrijf je nu in voor een minicursus katholieke liturgie

Hoe wordt Pasen gevierd?

Katholieken beginnen Pasen in de liturgie al te vieren op de avond of nacht voor paaszondag. De paaswake is wellicht de belangrijkste viering voor katholieken van het hele jaar. Met woorden en symbolen nodigt de paaswake de deelnemers uit om zelf een doortocht te maken door de nacht, van donker naar licht, door de dood naar het leven. 

Belangrijke onderdelen van de paaswake zijn het zegenen en aansteken van de nieuwe paaskaars en de hernieuwing van de doopbeloften door de gelovigen. 

Meer over de paaskaars: symbool van de ene verrezen Heer

Waarom worden mensen tijdens de paaswake gedoopt?

Volwassen dopelingen worden meestal tijdens de paaswake in de kathedraal door de bisschop gedoopt. Daar zijn goede redenen voor. Net als de paaswake betekent het doopsel een doortocht doorheen de dood naar het eeuwige leven. Na het doopsel van de volwassenen tijdens de paaswake hernieuwen trouwens alle aanwezige gelovigen hun doopbeloften. 

Wat hebben paaseieren met Pasen te maken?

Eieren staan in alle culturen symbool voor levenskracht, omdat nieuw leven vaak uit eieren voortkomt. Toepasselijk dus voor het paasfeest dat nieuw leven wil vieren, zelfs voorbij de dood. 

In de christelijke traditie staat de eierschaal symbool voor het Oude Verbond en het ei zelf voor het Nieuwe Verbond. Het ei dat openbarst en het kuiken dat tevoorschijn komt, is symbool voor de verrijzenis.

Waar komt de paashaas vandaan?

De paashaas werd bedacht door protestantse christenen. Die wilden met Rome en dus met de paasklokken liever niks te maken hebben. Wellicht knoopten zij aan bij een volkse traditie waarin de haas vaak symbool staat voor vruchtbaarheid. Maar een paashaas die eieren legt? Hoe valt die traditie te rijmen? Misschien door de observatie dat sommige vogels hun eieren soms leggen in lege hazenlegers. Die eieren werden nogal eens - verkeerdelijk - aanzien voor hazeneieren.

Bekijk voor meer achtergrond het filmpje over het schilderij De opstanding van Christus (ca. 1490) door Hans Memling (1435-1494).

• Muziek voor de Goede Week: 25 minder bekende aanraders
• Liedsuggesties voor de liturgie van Pasen
• Muzikanten uit de hele wereld componeren paaslied

Welke uitdrukkingen zijn er over Pasen? 

Het belangrijkste christelijke feest kent veel uitdrukkingen in onze taal. 

• Vijgen na Pasen betekent dat iets te laat is om nog zin te hebben. Lees meer over de oorsprong van deze uitdrukking.
• Op z'n paasbest gekleed zijn betekent er piekfijn uitzien. Verwijzend naar een gebruik om met Pasen nieuwe kleren voor het eerst aan te doen.
• Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen wordt spottend gezegd over iets dat toch nooit zal gebeuren. Pinksteren valt altijd 50 dagen na Pasen en verschuift dus mee met de datum van Pasen.
• Groene Kerstmis, witte Pasen is een weerspreuk die zegt dat als het met Kerstmis warm is, het met Pasen koud zal zijn.

Schrijf je Pasen met een hoofdletter of een kleine letter?

Je schrijft Pasen met een hoofdletter. Alles samenstellingen met paas- schrijf je met een kleine letter, bijvoorbeeld paasfeest, paaseieren.