Voorhistorie: denkelijk een kleine nederzetting op een kleine hoogte in een bocht van de Dijle ( plaats heet nu nog Kerkebergen).
Middeleeuwen: in 1036 schenkt de heer van Incourt “Chierberghe” aan de bisschop van Luik. We weten dan wel dat op deze kleine zandige heuvel een kerkje stond; denkelijk van hout en leem. Daar de streek zeer moerassig is is deze plaats praktisch verlaten en einde 1500 staat er nog slechts 1 huis. Ondertussen stonden er op de hoogten van het huidige centrum al meerdere huizen rond een kapel van de heiligen Antonius en Barbara.( Staat nu na een tweede verplaatsing naast het oude gemeentehuis). In 1598 had de kerk op de kerkberg nog zijn rechten, maar alle activiteiten geschiedde in de volledig ingerichte kapel. Dit alles onder pastoor Johannes Achelpoel (1569) Bij zijn bezoek stelt de deken vast dat de verlaten en geplunderde kerk zelfs ingenomen is door en zeker kapitein Mol bevelhebber van de Spaanse troepen, meestal huurlingen. In 1607 voltrekt zich het drama: de kerk is uitgebrand en met toren en al door een ontploffing van buskruit vernield. De oude parochie is verdwenen en de nieuwe gaat zijn logische ontwikkeling tegemoet.
De kapel in het centrum fungeerde van dan af als volwaardige parochiekerk van St Michiel.De twee heiligen werden ondergebracht in een kleine kapel op de hoek van de huidige Haachtse-en Tremelobaan.. Vlug te klein werd de kerk verschillende malen vergroot. De eerste uitbreiding dateert van 1626 en er volgen nog veranderingen in 1735,1753 en 1761. De toren wordt toegevoegd in 1764 ( gelukkig nog bewaard gebleven). Ook in de jaren 1800 werden nog wijzigingen aangebracht en in 1902 waren er zelfs plannen om een extra zijbeuk ( 4de beuk) toe te voegen langs de kant van het kerkhof; nu het gemeenteplein. Deze plannen zijn nooit uitgevoerd en door de gestadige aangroei van de bevolking was er steeds plaatsgebrek bij de misvieringen. Het was een typisch Hagelands kerkske met toch een pracht aan meubilair: preekstoel, koor, communiebank en de biechtstoelen hebben kunstig houtsnijwerk. Gelukkig behouden en te bezichtigen in het heemkundig museum “De Botermolen” Om ook het historisch “Van Peteghemorgel niet te vergeten; gebouwd in of rond 1777 als balustradeorgel. Bij KB van 25 maart 1980 als beschermd monument geklasseerd.
Onder pastoor Alfons Pieck (1935-1956) was de nood zo hoog dat de bespreking tot het bouwen van een nieuwe kerk terug op de agenda stond en werd een fonds opgericht tot het inzamelen van geld voor de bouw, maar met weinig animo. Met de komst van pastoor Felix Van Molkot (1956-1965) krijgen we een enthousiaste plannenmaker. En komt er een eerste ontwerp van een modern kerkgebouw, maar…. botst hiermee op een burgemeester die graag een klassieke kerk voorstaat. Terwijl de Vlaamse kermissen, tot het verwerven van inkomsten, mekaar opvolgen, loopt de vete tussen pastoor en burgemeester uit op een patstelling. De bisschop grijpt in en een nieuwe bouwpastoor Hendrik Van Slagmolen (1965-1974) gaat er met de grove borstel door en verkrijgt na zo vele jaren de toelating tot het bouwen van een grote zaalkerk. Begin van de werken: 1968 en twee jaar later ingewijd in 1970. In sommige misvieringen ( half twaalf op zondag) soms nog te klein .
Na twee vieringen op zaterdag en vier op zondag nu herleidt tot één en te groot, dit op een glorieperiode van amper veertig jaar en wat zal de toekomst nog in petto hebben….misschien zal de kapel van de heiligen Antonius en Barbara binnen enkele jaren volstaan!
Philip Schoovaerts
Archivaris parochie St Michiel
Keerbergen