De Paulusgemeenschappen hebben kort geleden de kerk Onze Lieve Vrouw Hemelvaart in Anderlecht moeten opgeven. De kerkgemeenschap daar werd te klein om de liturgie nog alleen te kunnen organiseren. De titel die die kerk gekregen heeft in de tijd was echter niet volledig correct. Maria is volgens de traditie ten hemel opgenomen, verschillend als met Jezus die zelf ten hemel is opgestegen. Maar zelfs de gedachte van Maria Tenhemelopneming komt in de Bijbel niet voor. We weten niet waar, wanneer, en vooral hoe Maria aan haar eind is gekomen. Waar komt dan die traditie vandaan?
De devotie tot Maria is eeuwenoud, en niet exclusief Katholiek. In de Orthodoxe Kerk wordt het feest van Maria Tenhemelopneming “Maria-ontslaping” genoemd, en reeds gevierd van in de zesde eeuw. Pas later in de zevende eeuw kwam het feest ook naar het Westen en kreeg er het de naam die wij hier nu te lande kennen. Dit feest van 15 augustus is verbonden met het feest van Maria’s geboorte op 8 september. De oudste Maria feesten zijn echter verbonden met het verlossingswerk van haar zoon Jezus, namelijk Maria Boodschap en Opdracht in de tempel.
Niettegenstaande deze eeuwenlange traditie van Maria Tenhemelopneming werd het pas in 1950 door Paus XII als dogma van de Rooms-Katholieke Kerk verkondigd, en dit nog wel nadat 200 bisschoppen reeds vele decennia ervoor, op het Eerste Vaticaans Concilie (1869-1870), om de dogmatische definitie van de lichamelijke tenhemelopneming van Maria hadden gevraagd op aandringen van de gewone gelovigen. De formulering van het dogma is als volgt:
Daarom na telkens en telkens opnieuw onze smeekbeden tot God te hebben verheven en de Geest der Waarheid te hebben aangeroepen: tot glorie van de Almachtige God, die met bijzondere welwillendheid zijn gaven aan de Maagd Maria heeft uitgedeeld: ter ere van zijn Zoon, de onsterfelijke Koning der eeuwen en de overwinnaar op zonde en dood; tot grotere roem van Christus' eerbiedwaardige Moeder en tot blijdschap en jubel van heel de Kerk; op gezag van Onze Heer Jezus Christus, van de Zalige Apostelen Petrus en Paulus en dat van Onszelf: roepen Wij uit, verklaren en definiëren Wij, dat het een door God geopenbaard dogma is: dat de Onbevlekte Moeder Gods altijd Maagd Maria, na het voltooien van haar aardse levensbaan, met lichaam en ziel tot de hemelglorie is opgenomen. (Munificentissimus Deus, 44)
De Katholieke Kerk heeft twee grote pijlers van het geloof, de Bijbel en de Traditie. Dit dogma is gebaseerd op een “sensus fidei”, een geloofsaanvoelen van de gewone gelovigen, en behoort daarom tot de Traditie. Het is het aanvoelen van de gewone gelovigen dat Maria als moeder van Jezus ook op Jezus gelijkt. Getuige hiervan is het geloof in de Onbevlekte Ontvangenis en het Onbevlekt Hart van Maria. De Kerk tracht steeds die devotie in ere − maar ook in toom − te houden. Vandaar dat het zoveel tijd heeft gevraagd voordat de Kerk deze speciale devotie van Maria’s hemelvaart als een dogma heeft aanvaard, en dat het ook steeds het verschil tussen Jezus die zelf naar de hemel is gegaan en Maria die door God is opgenomen in de hemel benadrukt.
Maria is het voorbeeld van elke gelovige die Jezus lief heeft tot over de dood heen. Met haar “tenhemelopneming” krijgen wij het vertrouwen dat we zoals haar − en zoals Jezus − ook ooit eens mogen ten hemel opgenomen worden wanneer ons aards bestaan ten einde loopt. In Japan viert men in de Kerk − en het ganse land − de overledenen niet zozeer op Allerzielen maar op 15 augustus. Het wordt “Obon” genoemd. Men nodigt enkele dagen ervoor de overleden familieleden en vrienden uit om even met hen te vertoeven, om ze dan op Obon terug de hemel in te sturen door een symbolisch vuurtje op de rivier te plaatsen, vuurlantaarns de lucht in te laten gaan, of vuurwerk af te steken. Een mooie traditie om de doden te herdenken. Wij gedenken speciaal Maria haar overlijden en de liefde die wij voor de moeder van Jezus hebben op Maria Tenhemelopneming. In het Antwerpse viert men daarom in de Kerk en in thuis alle moeders. Een pluimpje dus voor alle moeders die in alle stilte hun kinderen lief hebben, in lief en leed, zoals Maria.
Pastor Peter