Eduard Peeters uit Zoutleeuw heeft een rijke verzameling aan o.a. oude bidprentjes….haast een levenswerk. Op een zangrepetitie n.a.v. de periode Allerheiligen / Allerzielen kwam het onderwerp van 'pesunkelen' ter sprake. Eduard garandeerde dat nogal wat oudere mensen weten waar het over gaat.
Vooreerst, een aflaat is de kwijtschelding van tijdelijke straffen voor zonden die, reeds vergeven werden. Volgens de katholieke leer moet elke zondaar namelijk een straf ondergaan voor zijn zonden, om de ziel te zuiveren, te louteren voor het aanschijn van God. De aflaat is gedeeltelijk of vol naargelang hij iemand geheel of gedeeltelijk verlost van de tijdelijke straffen die voor de zonde verschuldigd zijn. Gelovigen kunnen ook aflaten bekomen voor gestorvenen om hen te helpen bij het uitboeten van hun tijdelijke zondestraffen in het vagevuur.
Een echte Portiuncula aflaat kon oorspronkelijk alleen in een Franciscaanse kerk verkregen worden op 2 augustus. De link met Franciscus moet dan weer gezocht worden met de basiliek 'Santa Maria degli Angeli' die zich aan de voet van de heuvel van Assisi bevindt. Deze basiliek is nl. gebouwd over een kleine apel heen, het Portiunculakerkje, het geliefkoosde oord van Sint Franciscus. Toch werd gaandeweg de aflaat van Allerzielen ook pesunkelen genoemd. Hierbij de oud Nederlandse tekst van de aflaat van Portiuncula:
De H. Vader Franciscus verbleef bijzonder geerne in het kloosterken van Portiuncula, ook genaamd van O.L.V. ter Engelen omdat men dikwijls in het kerkje de Engelen Maria's lof had hooren zingen. Eens 's nachts in zijn gebed werd hem van Gods wege gezegd dat hij naar het kerkje zou gaan, want dat de Heer Jesus met zijne H. Moeder en een aantal Engelen daar op hem wachtten. S. Franciscus het kerkje binnenkomende, zag er den Zaligmaker in volle glorie en viel op de knieën om Hem te aanbidden. Toen zegde Jesus hem: "Franciscus, gij moogt mij eene gunst vragen." Franciscus vroeg dan en Maria ondersteunde zijne vraag, een volle aflaat voor allen die eene goede biecht gesproken hebbende, Portiuncula kerkje zouden bezoeken. Jesus stemde toe maar Franciscus moest de goedkeuring des Pauzen gaan vragen. Z.H. Honorius III gaf er zijne goedkeuring aan. Later hebben de Pauzen dien buitengewonen aflaat uitgestrekt tot al de kerken der Orde en zelfs vergund dat men hem niet slechts eens maar zoo dikwijls kon verdienen als men, te beginnen van 's middags 1 Augustus tot zonnenondergang van 2 Augustus, eene kerk der Orde bezoekt en er bidt volgens de inzichten der H. Kerk.
Samengevat: de aflaat van Portiuncula verwerven of pe(r)sunkelen is de naam voor een volksgebruik in de Katholieke Kerk. De volle aflaat van Portiuncula kan nog altijd op 2 augustus verdiend worden door een franciscaans godshuis te bezoeken en er de voorgeschreven gebeden te bidden en …dus ook op Allerzielen en dat weten we nu dankzij de rijke kennis van Eduard Peeters.
