Zou jij je nog laten dopen?
Gedoopt op Pasen 2024
Misschien is het je opgevallen in de pers. Ook dit jaar zijn er heel wat volwassenen gedoopt op Pasen.
Het klinkt wat verbazend want de tijdsgeest zit op zijn zachtst gezegd niet mee.
De publieke ruimte wordt neutraal, meer zelfs, ze wordt antireligieus. Voor ons katholieken zijn de wonden van de seksuele schandalen sinds 2010 in de Vlaamse kerk haast de doodsteek. De storm van verontwaardiging en woede na het uitzenden van de serie ‘Godvergeten’ hakt er voor veel gelovigen stevig in. Er is de niet aflatende druk om rond ethische levensvragen de grens steeds meer op te rekken (euthanasie-abortus).
Seculiere westerling
Rik Torfs had het erover in zijn column in het tijdschrift Doorbraak van 30 maart 2024:(1)
“Trouwens, wie gelooft nog in Pasen, wie hoopt nog op de Verrijzenis? Dit jaar is Pasen een gewone zondag in de ramadan. Maar die neergang is niet de schuld van de islam. Hij heeft enkel en alleen te maken met de evolutie van het hedendaagse westerse denken. De Paasweek van de seculiere westerling eindigt op Goede Vrijdag. Met het échec. Het verwoeste leven. Het slachtofferschap. Na de dood komt geen Verrijzenis.”
“De samenleving is veranderd. Eerst werd ze vrijer, daarna somberder.
Precies vanwege die somberheid eindigt de paasweek in onze tijd op Goede Vrijdag. Met het lijden en de dood. Met het slachtofferschap als finale bestemming. Een Messias die redding brengt, is er niet. Iemand die, zoals in Jesaja 42, het geknakte riet niet breekt, de kwijnende vlam niet dooft maar verlossing aanreikt. Het hedendaagse slachtofferschap kent weinig hoop op bevrijding tijdens het aardse leven. Voor een Verrijzenis na de dood is er helemaal geen plaats meer. Onze tijdgenoten gaan ervan uit dat ze niet langer in de Verrijzenis geloven omdat die ‘wetenschappelijk onmogelijk’ zou zijn. Maar klopt dat wel?”
“In onze hedendaagse samenleving is de Verrijzenis ver weg. Het leven is in veler ogen volslagen zinloos. Iets waarom mensen niet hebben gevraagd. Een lijdensweg, waarop enkel momenten van therapie en psychologische bijstand verzachting bieden. Therapie is, voor de slachtoffers van het leven die wij mensen zijn, het hoogst denkbare. Een mini-verrijzenis tussen puinhopen van blijvend leed.”
Capteren van de joods-christelijke wortels
Ook na het wereldwijde moslim-extremisme groeide de afkeer voor de islam.
Verwarrend daarbij is het te pas en onpas opkomen voor de joods-christelijke wortels van onze samenleving door diverse politici. Heel vaak als middel om zich af te zetten tegen de islam.
Tegelijkertijd proberen partijen om het geloof naar de privésfeer te verdringen en is het steeds moeilijker om in het publieke forum, de media, het geloofsverhaal te brengen.
Vele instanties, organisaties, proberen krampachtig alle verwijzingen naar gelovig zijn of religie uit te wissen, te vermijden.
Moedig zijn
Wil dit betekenen dat we de moed moeten opgeven? Neen integendeel.
Heel belangrijk lijkt het me om in de parochie, geloofsgemeenschap of organisatie met elkaar regelmatig te bekijken en te interpreteren wat op ons afkomt. Dit kan helpen om realistische verwachtingen te formuleren en te zoeken naar gepaste stappen in de catechese voor de lokale geloofsgemeenschap. Vaak zijn dat kleine stapjes die voortbouwen op een geslaagde activiteit of viering.
Spiritualiteit voorop
Maar nog belangrijker, zoniet het belangrijkste, is de ontwikkeling van de persoonlijke spiritualiteit van de catechist; eigenlijk van elke gedoopte.
Het zelf blijven groeien in geloof, de ‘Joy of Jesus’ zeg maar, maakt het mogelijk dat kinderen, ouders, ouderen geraakt worden door het beleven van je christenzijn. Maar het blijft ook vallen en opstaan en daar is niks mis mee.
Je bent niet alleen
Onlangs getuigden twee bekende schrijvers, met name Kristien Hemmerechts en Christophe Vekeman over hun geloof in een bijlage in De Standaard van 9 maart 2024. Ze schreven er trouwens heel recent elk een boek over:
‘Van ver gekomen’, Kristien Hemmerechts en ‘Tot God’ van Christophe Vekeman.
Vekeman stelde: ‘Als ik zeg: ik geloof, of zelfs maar: ik overweeg dat de God van de christenen de ware God is , dan zijn er drie manieren waarop mijn atheïstische vrienden en kennissen reageren. Of ze beginnen te schelden, of ze beginnen te schateren, of ze halen hun schouders op.'
Of neem het voorbeeld van de Franse zuster Albertine.
Deze zuster wordt gevolgd door meer dan 300.000 abonnees op TikTok en Instagram, terwijl ze clichés over religie deconstrueert en haar liefde voor God deelt. Zuster Albertine, die dagelijks met middelbare scholieren op zending is, merkt het volgende op: jongeren zijn op zoek naar antwoorden op de levensvragen.
Zij stelt dat die media de ontmoetingsplaats zijn voor vele tieners en ze daar alles ontdekken en durven vragen zonder taboe. Ze zijn niet bang om op TikTok of Instagram haar vragen over geloof en zingeving te stellen en de dagelijkse beleving van haar geloof. (2)
Zou jij je nog laten dopen?
(Jong)volwassenen zetten opnieuw de stap om gedoopt te worden.
Voor de volwassen dopeling, of catechumeen, betekent het ontvangen van het doopsel, het vormsel en de eucharistie het startpunt van een leven als christen. Het traject duurt meestal een jaar en bestaat uit een tijd van begeleiding, inleiding in het geloof en opname in het leven van de geloofsgemeenschap. Enkele liturgische momenten markeren de voorbereidingsperiode, zoals de opname in het catechumenaat in de plaatselijke geloofsgemeenschap en de bevestiging door de bisschop. Zij worden telkens tijdens de paasnacht gedoopt.
Zo ook bij Jeffrey, taalleerkracht in het Sint-Guido-Instituut in Anderlecht, dansdocent in de Kunstacademie in Hannuit, maar zelf ook nog student European Studies aan de KU Leuven. Zijn verlangen om te worden opgenomen in de katholieke Kerk was groot. Zodanig zelfs dat hij, naar eigen zeggen, spijt heeft dat hij het niet eerder een kans gaf.
“Dit jaar werden er 362 catechumenen gedoopt in de Belgische kerk, bijna een verdubbeling tegenover een decennium terug. In 2014, lieten 186 volwassenen zich in ons land dopen. In 2019 waren het er 244. We noteren in 2024 dus zo goed als een verdubbeling tegenover een decennium terug.” (3)
Ook in Frankrijk was er een record sinds jaren. Ruim 12.000 Fransen werden tijdens de paasnacht gedoopt.(4)
Getuigen
In onze tijd is het een hele opdracht om als christen te getuigen van de ‘Joy of Jesus’!
Ik verwijs hier naar Paus Franciscus in ‘De vreugde van het evangelie’ bij het onderdeel ‘Wij zijn allen missionaire leerlingen:
“Vanuit het doopsel dat hij ontvangen heeft, is ieder lid van het volk van God, een missionaire leerling geworden (cf. Mt 28,19).
Iedere gedoopte, ongeacht zijn functie in de Kerk en zijn niveau van opleiding in het geloof, is een actief bewerker van de evangelisatie, en het zou onjuist zijn evangelisatieschema’s te ontwerpen waarin gekwalificeerde gelovigen als verkondigers worden gezien en de rest van het gelovige volk gezien wordt als de bestemmeling van de inzet.”
En verder: “De Samaritaanse werd, nauwelijks nadat ze de dialoog met Jezus had beëindigd, missionaris en veel Samaritanen geloofden in Jezus ‘op grond van het woord van de vrouw’ (Joh 4,39).
Ook Paulus ‘verkondigde meteen al Jezus’ (cf. Hand 9,20) na zijn ontmoeting met Jezus Christus. En wij, waarop wachten wij?” (5)
Verkondigen en uitnodigen
De tijd van de collectieve voorzieningen en gemeenschappen is voorbij. Er ontstaan wisselende kleine connecties tussen mensen, families, alleenstaanden.
En bovenal groeit de groep van de alleenstaanden. Meer dan de helft van de Belgische huishoudens is een alleenstaande. Er is een onuitputtelijke stroom van diverse initiatieven op alle levensdomeinen. Het is belangrijk dat wij daarbij aansluiting zoeken, in de eerste plaats voor de mens zelf die we willen ontmoeten. De nood aan persoonlijk contact is zeer groot. Vereenzaming en het zoeken naar zingeving beroert zowel jong als oud.
Een verzorgde en mooie liturgie inspireert gelovigen om te blijven komen naar de misviering.
Vele senioren komen trouw naar de zondagsviering. Het zou bijzonder vervreemdend voor hen zijn mocht er minder aandacht gaan naar de liturgie in onze kerken. Maar niet alleen voor de van oudsher trouwe gelovigen maar vooral ook voor de mensen die opnieuw aansluiting vinden en zoekend opnieuw mee komen vieren.
De eucharistieviering is door haar opbouw en de ware ontmoeting met Christus een oase waar mensen steeds opnieuw kunnen herbeginnen en ‘uitgezonden” worden voor de komende week.
De getuigenis van ‘herintreders’ die als ze opnieuw naar de mis gaan is treffend.
Velen raken ontroerd door het herontdekken van de schoonheid van de eucharistie en ervaren een nieuwe vrijheid. Immers hier komt het gedruis, het geraas en de hardheid van de samenleving niet meer binnen. Je ontsnapt aan de drukke wereld en wordt opgenomen in een ‘eeuwenoude ritus’.
Jezus, De Verlosser
Je hoort of leest het bijna nergens meer in onze samenleving.
Het klinkt misschien wat onwennig zelfs…
Maar Jezus wil jou ontmoeten. Hij wacht op je. Je kan altijd terecht bij Hem. Met je zorgen, met je vragen, met de last die op je schouders weegt en die je wakker houdt, met je eenzaamheid, met je pijn, maar ook met je vreugde om het goede dat je meemaakt.
Want Hij wordt niet voor niets De Verlosser genoemd.
Zoek eens om alleen te zijn om te bidden en tot de Hem te spreken, of kom je gewoon eens naar de mis op zondag?
Een zalige paastijd gewenst op weg naar Pinksteren!
Luc Vanden Bogaerde
(1) Rik Torfs, Tijdschrift Doorbraak, 30 maart 2024
(2) Le Figaro, post op X, @ Le Figaro, 30 maart 2024
(3) Persnota Bisschoppenconferentie van België, 26 maart 2024
(4) Le Figaro, post op X, @ Le Figaro, 29 maart 2024
(5) De vreugde van het evangelie, paus Franciscus